Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là một bệnh nguy hiểm đối với gia cầm, có thể dẫn đến tử vong trong các trường hợp nặng và gây ra tổn thất lớn trong chăn nuôi. Trong bài viết dưới đây, Vuadaga.org sẽ giới thiệu một cách tổng quan về căn bệnh này, kèm theo các phương pháp điều trị và biện pháp phòng tránh thích hợp cho những người chăn nuôi gia cầm.
Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là gì?
Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là một bệnh nhiễm trùng cấp tính, do vi khuẩn Clostridium perfringens gây ra, làm hoại tử nghiêm trọng trên lớp niêm mạc ruột.
Tại sao bệnh viêm ruột hoại tử trên gà lại gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng? Bởi vì căn bệnh này thường bắt đầu đột ngột với mức độ gia tăng vượt trội trong số lượng gà tử vong.
Nguyên lý cơ bản của căn bệnh này là sự mất nước kéo dài hoặc bẩm sinh trong cơ thể, dẫn đến việc da của gia cầm bị co rút và dính chặt vào cơ bắp, làm cho việc tách ra trở nên cực kỳ khó khăn.
Độ tuổi phổ biến nhất của căn bệnh này là khoảng 25 tuần tuổi. Đối với gà mái đẻ, thường thấy căn bệnh này xuất hiện vào giai đoạn sớm sau khi đẻ hoặc trong “mùa cao điểm” của quá trình sinh sản.
Bệnh tích của bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Khuẩn Clostridium perfringens thường cư trú trong thành ruột, gây ra các biến đổi làm tăng pH và giảm oxi cho các khu vực này. Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà thường đi kèm với triệu chứng xuất huyết qua thành ruột và có thể xuất hiện ở cả thể cấp tính và mãn tính.
Đối với thể cấp tính, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao hơn, đặc biệt là đối với các đàn gà có độ tuổi từ 4 đến 8 tuần. Gà mắc bệnh thể cấp tính thường có dấu hiệu giảm ăn, hoạt động chậm chạp, phân khô đen và thường kèm theo máu và chất nhầy, giống như triệu chứng của bệnh cầu trùng. Trong một số trường hợp nặng, gà có thể nằm sấp, gục đầu và không thể tự đứng và đi lại bình thường. Tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh viêm ruột hoại tử ở gà thể cấp tính dao động từ 5-25%.
Đối với thể mãn tính, triệu chứng thường không rõ ràng như thể cấp tính. Gà chỉ có thể biểu hiện chậm lớn, sụt cân mặc dù vẫn ăn uống bình thường. Sau đó, các gà mắc bệnh thể mãn tính thường chết do gầy.
Triệu chứng của bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Đối với các trường hợp gà mắc bệnh viêm ruột hoại tử mà không có dấu hiệu rõ ràng, ta có thể xác định bằng một số bệnh tích sau:
- Gà bị xuất huyết lan tràn ở các mô lỏng lẻo dưới da và ruột.
- Niêm mạc ở đường ruột thể hiện nhiều đám đỏ tấy, xuất huyết thành các vệt và mảng. Có các dấu hiệu viêm loét nông hoặc sâu khác nhau.
- Thành ruột trở nên dày hơn và xuất hiện xung huyết, chứa dịch nhầy và phủ một lớp màng giả màu nâu vàng, có dấu hiệu bong tróc vảy.
- Diều trữ đầy nước.
- Ruột non sưng lên và màu sắc chuyển sang màu đỏ.
- Các vùng viêm hoại tử tạo thành các vết loét hoặc đám loét có màu vàng hơi ngà.
- Các bộ phận bao tử sưng to, xung huyết và thay đổi màu sắc như gan, thận, lách.
- Túi mật giãn to, có nhiều vết hoại tử trên thành túi mật.
- Ở phần ruột già, các chất thải có màu sắc đậm, dính chặt và có mùi hôi thối.
- Trong các trường hợp nặng, phần ruột có thể bị thủng, gây ra sự tràn phân ra bên ngoài và dẫn đến viêm phúc mạc.
Dễ thấy rằng, khi gà mắc bệnh viêm ruột hoại tử, hầu như tất cả các thành phần bên trong đều có dấu hiệu xung huyết, sưng to và thậm chí là hoại tử một phần.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Bệnh viêm ruột hoại tử bắt nguồn từ vi khuẩn Clostridium perfringens loại C (Gram +), một loại vi khuẩn gây ra tử vong của niêm mạc ruột. Bệnh này có thể phát triển ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình trưởng thành của gà nếu môi trường chăn nuôi không được bảo quản đúng cách.
Clostridium perfringens thường tồn tại trong đường ruột của gà mà không gây hại, trừ khi chúng tiếp xúc với các yếu tố kích thích như sự nhiễm trùng bởi cầu trùng, rối loạn tiêu hóa, sự hiện diện của giun sán, thức ăn ôi thiu, hoặc thay đổi đột ngột về thức ăn.
Bào tử của loại vi khuẩn này có khả năng chịu nhiệt và sống sót trong nước sôi khoảng 2 giờ. Chúng thường được tìm thấy trong đất, bụi, phân của gà, thức ăn, hoặc các chất thải gia cầm, tạo điều kiện cho sự lây nhiễm nếu gà tiếp xúc hoặc ăn phải các yếu tố này.
Phương pháp điều trị bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Khi phát hiện gà bị nhiễm bệnh, việc đầu tiên là cách ly chúng để theo dõi và điều trị, đồng thời ngăn ngừa sự lây nhiễm cho các cá thể khỏe mạnh khác.
Đối với việc điều trị, có thể áp dụng các phác đồ sau:
Phác đồ 1
Trộn LINCO 25% vào thức ăn với liều lượng 1gr/4 lít nước uống, tương đương với 1gr/15 – 20 kg trọng lượng gà.
Kết hợp bổ sung bù nước và điện giải bằng cách thêm Gluco K-C 2gr/lít nước uống, tương đương với 100gr/50 kg thức ăn trong vòng 3 – 5 ngày.
Phác đồ 2
Trộn CHLOTETRA vào thức ăn với liều lượng 1gr cho mỗi 4 – 6 kg trọng lượng gà, hoặc hòa vào 1 lít nước uống với liều lượng tương đương. Kết hợp thêm Gluco K-C 2gr/lít nước uống trong vòng 3 – 5 ngày.
Phác đồ 3
Trộn SULFATRIMIX vào thức ăn hoặc hòa vào 1 lít nước uống với liều lượng 1gr cho mỗi gà có trọng lượng từ 3-4kg. Bổ sung thêm Gluco K-C 2gr vào thức ăn hoặc 1 lít nước uống cho mỗi gà có trọng lượng từ 6-8kg.
Cách phòng tránh bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Để phòng ngừa bệnh viêm ruột hoại tử, trong quá trình chăn nuôi cần tuân thủ các biện pháp sau:
- Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi và khu vực chăn thả để ngăn ngừa sự tích tụ và phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
- Đảm bảo cung cấp thức ăn và nước uống sạch sẽ, không bị nhiễm bẩn và ô nhiễm.
- Tăng cường sức đề kháng cho gia cầm bằng cách bổ sung các loại vitamin, axit amin, và khoáng chất thiết yếu.
- Hỗ trợ nâng cao sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch bằng cách giảm căng thẳng trong môi trường nuôi nhốt và chống lại tác động của nắng nóng. Điều này có thể thực hiện thông qua việc sử dụng biện pháp hòa nước điện giải với Gluco K-C và cung cấp các loại vitamin.
Chú ý điều chỉnh chế độ ăn phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của gà, ưu tiên các loại thức ăn dễ tiêu hóa và giàu enzyme và men vi sinh để giảm nguy cơ vi khuẩn phát triển trong đường ruột.
Tránh cho gà ăn các loại thức ăn bị nhiễm nấm mốc hoặc có dấu hiệu sản sinh độc tố. Đồng thời, hạn chế thay đổi khẩu phần ăn và loại thức ăn một cách đột ngột.
Luôn tuân thủ các quy trình đảm bảo an toàn sinh học, bao gồm việc diệt cầu trùng cho gà khi chúng đạt đến 3-5 ngày tuổi.
Dựa trên các thông tin cơ bản về bệnh viêm ruột hoại tử ở gà, Chợ Tốt mong muốn có thể hỗ trợ các hộ chăn nuôi trong việc chẩn đoán và điều trị sớm hơn cho gia cầm, từ đó hạn chế các thiệt hại không đáng có trong quá trình chăn nuôi.