Bệnh Marek ở gà, còn được biết đến trong cộng đồng chăn nuôi là “bệnh của thế kỷ”, đặc biệt nguy hiểm và gây ra tổn thất kinh tế lớn cho những người nuôi gà. Hy vọng những thông tin mà Vuadaga.org chia sẻ sẽ thật sự mang lại lợi ích cho bà con.
Các yếu tố gây ra bệnh Marek trong đàn gà
Bệnh Marek ở gà được gây ra bởi loại virus Herpes Virus, thuộc họ Herpesviridae. Virus này phát triển trong lớp biểu mô của nang lông gà, từ đó được giải phóng ra môi trường và lây lan qua đường hô hấp giữa các con gà.
Ở Việt Nam, bệnh Marek được ghi nhận lần đầu vào năm 1978 và còn được gọi bằng các tên khác như bệnh teo chân gà, ung thư ở gà, hoặc hội chứng u bướu ở gà.
Dấu hiệu của bệnh Marek ở gà
Bệnh Marek ở gà biểu hiện qua sự phát triển quá mức của tế bào lympho, dẫn đến hình thành các khối u ở hệ thống thần kinh ngoại biên, các cơ quan bên trong, da và cơ của gà, gây ra các vấn đề về điều khiển cử động và có thể làm gà không cử động được.
Bệnh này có thể khiến gà gặp phải tình trạng yếu hoặc bị liệt ở các chi như chân và cánh, dần tiến triển từ yếu đến hoàn toàn mất khả năng vận động. Trong một số trường hợp, gà có thể bị dị dạng chi, với một chân đưa ra phía trước và chân kia đưa ra phía sau rất đặc trưng.
Ngoài ra, gà mắc bệnh Marek cũng thể hiện các dấu hiệu khác như suy giảm thị lực, phần da xung quanh nang lông bị sưng nổi lên tạo thành bướu, khó thở, tình trạng suy nhược, mất cân, và giảm ăn uống.
Các dạng của bệnh Marek ở gà
Tùy thuộc vào tính chất độc hại của virus, bệnh Marek ở gà biểu hiện qua nhiều hình thức khác nhau:
- Dạng mãn tính: Thường gặp ở gà từ 2 đến 7 tháng tuổi, với tỷ lệ tử vong cao. Gà mắc dạng này thường chết trong tình trạng cơ thể gầy yếu, cơ teo, viêm và phát triển thái quá của dây thần kinh ngoại biên.
- Dạng viêm mắt: Ban đầu, gà chỉ bị viêm mắt nhẹ nhưng sau đó có thể dẫn đến mù lòa, đồng tử bị biến dạng, nhạy cảm với ánh sáng và giảm phản xạ.
- Dạng da: Bệnh biểu hiện qua sự xuất hiện của các khối u ở nang lông với nhiều kích cỡ khác nhau trên cơ thể gà.
- Dạng cấp tính: Phổ biến ở gà từ 6 đến 9 tuần tuổi, dạng này thường gây tử vong đột ngột cho gà với tỷ lệ lên đến 70%. Các khối u nhỏ xuất hiện ở nhiều nội tạng như tim, gan, lách, phổi, dạ dày, buồng trứng, tinh hoàn…
Do đó, việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng.
Quản lý và kiểm soát bệnh Marek ở gà trong đàn gà
Như đã nêu trước đây về cách virus bệnh Marek ở gà lây lan, bệnh không được truyền qua trứng. Tuy nhiên, bệnh có thể lây qua vỏ trứng và môi trường trong các khu ấp nở. Hiện tại, chưa có thuốc thú y cụ thể nào để điều trị bệnh Marek.
Vì vậy, việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh chủ yếu dựa vào vệ sinh và khử trùng trứng ấp và khu ấp, điều này rất quan trọng. Các biện pháp kiểm soát bệnh bao gồm:
Bước 1: Vệ sinh và khử trùng
Vệ sinh và khử trùng xung quanh khu vực chăn nuôi: Một biện pháp đơn giản là sử dụng vôi bột rải quanh khu vực nuôi gà. Một lớp vôi dày khoảng 1-2cm và rộng 1,5m tạo thành vành đai xung quanh chuồng gà để loại bỏ virus.
Trong khu vực chăn nuôi: Đảm bảo khu vực chăn nuôi thoáng mát, có độ ẩm phù hợp và mật độ chăn nuôi theo quy định. Sử dụng các sản phẩm tiêu độc, khử trùng hiệu quả như VIA.IODINE cho việc khử trùng và phòng các bệnh như dịch tả châu Phi, cúm gia cầm. VIABENCOVET cũng là dung dịch khử trùng hiệu quả cho chuồng trại, giúp phòng chống cúm gia cầm và các bệnh khác.
Bước 2: Tăng cường sức đề kháng
Ngoài việc vệ sinh và khử trùng, cần tăng cường sức đề kháng cho gà bằng chế độ dinh dưỡng phù hợp và bổ sung thêm các sản phẩm thuốc thú y hỗ trợ sức khỏe gà như B-COMPLEX K3 + C để kích thích ăn, tăng trọng nhanh và chống stress, LIQUID HEALTH KTMD, VIAHEPA thảo dược để thúc đẩy trao đổi chất và hấp thụ, giúp tăng trọng nhanh và tiết kiệm thức ăn, cũng như chống thiếu máu và tăng cường chức năng tạo máu.ư
Xử lý các biến chứng phát sinh từ bệnh Marek ở gà
Sử dụng kháng sinh để xử lý các tình trạng bệnh phát sinh từ Marek, sau đây là một số thuốc khuyến nghị mà bà con có thể xem xét:
- Viaquino 100: Liều lượng là 1ml cho mỗi 10kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày.
- Via.GENTACOS: Liều lượng là 1g cho mỗi 5kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày.
Những loại thuốc này đã được công ty dược thú y Việt Anh Viavet khuyên dùng và đã nhận được sự tin tưởng rộng rãi từ cộng đồng chăn nuôi.
Bệnh Marek ở gà là một căn bệnh phổ biến và thường gặp ở nhiều trang trại nuôi. Việc phát hiện bệnh càng sớm càng nâng cao hiệu quả điều trị. Vì vậy, để giảm thiểu tổn thất và tỷ lệ tử vong, các chủ trang trại cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng bệnh, tiêm phòng đầy đủ và định kỳ xét nghiệm chẩn đoán bệnh trên đàn gà để có thể chủ động trong điều trị.