Bệnh thương hàn ở gà là một trong những căn bệnh nguy hiểm và phổ biến trong chăn nuôi gia cầm, gây ra bởi vi khuẩn Salmonella gallinarum. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gà mà còn gây ra những thiệt hại lớn về kinh tế cho người chăn nuôi do tỷ lệ tử vong cao và sự suy giảm năng suất. Việc nhận diện sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp điều trị kịp thời là yếu tố then chốt trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh thương hàn trong đàn gà.
Bệnh thương hàn ở gà là gì?
Bệnh thương hàn ở gà, hay còn gọi là nhiễm trùng toàn thân cấp tính, là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn Salmonella gallinarum gây ra. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cả gà con và gà trưởng thành, dẫn đến tiêu chảy, suy yếu và tỷ lệ tử vong cao.
Triệu chứng của bệnh thương hàn ở gà
Bệnh thương hàn ở gà, gây ra bởi vi khuẩn Salmonella Gallinarum, là một vấn đề nghiêm trọng trong ngành chăn nuôi gia cầm. Dưới đây là các triệu chứng lâm sàng, triệu chứng nội tạng, và các dấu hiệu khác thường gặp ở gà mắc bệnh thương hàn.
Các triệu chứng lâm sàng
Bệnh thương hàn ở gà biểu hiện qua một loạt các triệu chứng lâm sàng rõ rệt:
Sốt Cao: Gà bị bệnh thường có biểu hiện sốt cao. Gà trở nên ủ rũ, mất sức sống và không có hứng thú với thức ăn.
Tiêu Chảy: Đây là một trong những triệu chứng đặc trưng nhất. Phân của gà bị bệnh thường có màu vàng nhạt hoặc xanh lá cây, đôi khi có lẫn bọt hoặc nước.
Khát Nước: Do tiêu chảy, gà thường uống nước nhiều hơn để bù lại lượng nước mất đi. Điều này dẫn đến việc gà có thể bị mất cân bằng điện giải.
Giảm Sản Lượng Trứng: Đối với gà mái, bệnh thường gây giảm sản lượng trứng đáng kể. Trứng đẻ ra có thể có vỏ mỏng hơn bình thường và dễ vỡ.
Suy Nhược: Gà thường trông rất yếu ớt, ít di chuyển và có xu hướng tách biệt khỏi đàn. Một số gà có thể bị rụng lông nhiều hơn bình thường.
Các triệu chứng nội tạng
Khi bệnh tiến triển, nó ảnh hưởng mạnh đến các cơ quan nội tạng của gà:
Gan To và Sưng: Gan của gà mắc bệnh thường phình to, màu sắc của gan có thể biến đổi sang màu vàng nhạt hoặc xanh lá cây. Tình trạng này thường kèm theo sự tích tụ chất lỏng trong khoang bụng.
Lách To: Lách của gà bị bệnh cũng có xu hướng to lên, đây là phản ứng của cơ thể để chống lại nhiễm trùng.
Xuất Huyết Nội Tạng: Một số gà có thể xuất hiện các điểm xuất huyết nhỏ trên các cơ quan nội tạng như gan, lách, và ruột.
Các triệu chứng khác
Ngoài các triệu chứng chính, gà mắc bệnh thương hàn có thể biểu hiện thêm các dấu hiệu khác:
Hô Hấp Khó Khăn: Một số trường hợp, gà có thể gặp khó khăn trong việc thở, biểu hiện qua việc thở gấp và có tiếng khò khè.
Phù Thũng: Đầu và vùng quanh mắt của gà có thể bị phù thũng, do sự tích tụ chất lỏng.
Nguyên nhân gây ra bệnh thương hàn ở gà
Bệnh thương hàn ở gà, còn được biết đến với tên gọi bệnh Salmonellosis, là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Salmonella gây ra. Có hai loại vi khuẩn Salmonella chính liên quan đến bệnh thương hàn ở gà là Salmonella Pullorum và Salmonella Gallinarum. Bệnh này phổ biến ở gà nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các loài chim khác.
Bệnh thường lây lan qua đường tiêu hóa khi gà tiếp xúc với phân hoặc vật liệu nhiễm bệnh. Vi khuẩn có thể lây từ gà mẹ sang trứng hoặc qua tiếp xúc trực tiếp giữa gà bệnh và gà khỏe mạnh. Môi trường ô nhiễm, điều kiện chăn nuôi kém và thiếu vệ sinh cũng là những yếu tố tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
Các triệu chứng của bệnh thương hàn ở gà bao gồm sụt cân, suy giảm tăng trưởng, tiêu chảy, khó thở và tỷ lệ chết cao, đặc biệt ở gà con. Việc phòng ngừa bệnh bao gồm việc duy trì vệ sinh chuồng trại, cách ly gà bệnh, và trong một số trường hợp, tiêm phòng vaccine. Điều trị thường dựa vào việc sử dụng kháng sinh dưới sự hướng dẫn của bác sĩ thú y, nhưng việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện một cách cẩn thận để tránh tạo ra kháng thuốc.
Bệnh thương hàn ở gà lây như thế nào?
Bệnh thương hàn ở gà có khả năng lây lan rất nhanh và chủ yếu theo hai con đường chính:
Lây truyền dọc: Trong trường hợp này, vi khuẩn từ buồng trứng của gà mẹ có thể xâm nhập vào trong lỗ huyệt hoặc qua quá trình phối giống, từ đó nhiễm bệnh lên vỏ trứng và cuối cùng lây sang gà con.
Lây truyền ngang: Khi gà con nở ra trong môi trường đã bị nhiễm bệnh, chúng có thể truyền bệnh cho nhau và trở thành vật chủ trung gian. Ngoài ra, trong quá trình ăn uống, các cá thể gà đã nhiễm bệnh có thể truyền bệnh cho gà khỏe mạnh, đặc biệt là qua việc tiếp xúc với phân chứa mầm bệnh.
Cách điều trị bệnh thương hàn ở gà
Vệ sinh chuồng trại: Trước hết, cần vệ sinh sát trùng toàn bộ khu vực chuồng trại bằng POVIDINE-10% CAO CẤP với liều lượng 10ml pha trong 3 lít nước.
Sử dụng thuốc: Có thể lựa chọn một trong các phác đồ điều trị sau đây:
Phác đồ 1
Dùng thuốc chính: Pha FLOR 200 vào nước uống với liều lượng 1ml cho mỗi 10 kg thể trọng gà.
Bổ trợ và tăng sức đề kháng: Sử dụng GLUCO K-C THẢO DƯỢC với liều lượng 2g pha trong 1 lít nước và BỔ GAN THẬN ĐẶC BIỆT với liều lượng 1ml pha trong 1 lít nước.
Phác đồ 2
Dùng thuốc chính: Pha hoặc trộn COLISTIN-G750 vào nước uống hoặc thức ăn với liều lượng 1g cho mỗi 4-5 kg thể trọng gà.
Bổ trợ và tăng sức đề kháng: Sử dụng CỐM – B.COMPLEX C NEW với liều lượng 1g pha trong 2 lít nước và MEN LACTIC với liều lượng 1g pha trong 1 lít nước.
Phác đồ 3
Dùng thuốc chính: Pha hoặc trộn G-NEMOVIT @ vào nước uống hoặc thức ăn với liều lượng 1g cho mỗi 3-5 kg thể trọng gà.
Bổ trợ và tăng sức đề kháng: Sử dụng BỔ – B.COMPLEX với liều lượng 1g pha trong 2 lít nước và MEN LACZYME với liều lượng 10g cho mỗi 3 kg thể trọng gà.
Các phác đồ điều trị trên không chỉ nhằm tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi chức năng gan, thận cho gà, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác động tiêu cực của bệnh thương hàn.
Phòng bệnh thương hàn ở gà như thế nào?
Để phòng ngừa bệnh thương hàn ở gà, một căn bệnh có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời, có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Vệ sinh và khử trùng: Để hạn chế mầm bệnh tối đa, thực hiện phun sát trùng định kỳ mỗi tuần từ 1-2 lần bằng dung dịch POVIDINE-10% CAO CẤP, với liều lượng là 10ml cho mỗi 3 lít nước. Đồng thời, khử trùng trứng thật kỹ trước khi đưa vào lò ấp để ngăn ngừa sự lây nhiễm từ giai đoạn đầu.
Tăng cường sức đề kháng: Bổ sung định kỳ cho gà các vitamin và khoáng chất bằng cách sử dụng NH-ADE-B.COMPLEX với liều 1g cho mỗi 3-4 lít nước và kết hợp với G-POLYACID với liều 1ml cho mỗi lít nước. Việc này giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp gà có khả năng chống chọi tốt hơn với bệnh tật.
Sử dụng kháng sinh phòng bệnh: Để phòng ngừa bệnh, có thể dùng kháng sinh như ENRO-10S với liều 1ml cho 6-10 kg thể trọng hoặc COLI 102Z với liều 1g cho 10-14 kg thể trọng. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cần tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn của bác sĩ thú y để tránh tình trạng kháng thuốc và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe gà.
Những biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh thương hàn mà còn góp phần nâng cao chất lượng đàn gà, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho bà con chăn nuôi.