Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà, còn được viết tắt là bệnh IB trên gà (Infectious Bronchitis), là một trong những căn bệnh truyền nhiễm cấp tính nghiêm trọng trên gia cầm, đặc biệt thường gặp trên gà. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Vuadaga.org nhé!
Nguyên nhân gây ra bệnh IB trên gà
Bệnh IB do Coronavirus (virus ARN) gây ra, với đến 20 serotype của loại virus này, biến chủng rất cao. Virus có khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường, có thể lên đến 1 năm trong chất độn chuồng và 1 tháng trong môi trường nuôi. Virus dễ bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao trên 60 độ C và bằng các loại thuốc sát trùng thông thường.
Bệnh IB trên gà có thể lan sang các loài gia cầm khác như vịt, chim bồ câu, chim cút. Tuy nhiên, bệnh IB thường gây ra tác động nghiêm trọng nhất ở gà dưới 6 tuần tuổi.
Tỷ lệ nhiễm có thể lên đến 100%, nhưng tỷ lệ tử vong thay đổi tùy thuộc vào serotype của virus, tuổi của gà, sức đề kháng của cơ thể, và các yếu tố căng thẳng. Tỷ lệ tử vong ở các trường hợp lắng đọng urat ở thân dao động từ 0.5% đến 1% mỗi tuần.
Con đường lây lan bệnh IB trên gà
Bệnh IB trên gà có thể lây qua không khí và tiếp xúc thông qua các dụng cụ chăn nuôi, máng ăn, nước uống, và các vật dụng khác. Bệnh có khả năng lây từ gà bệnh sang gà khỏe mạnh một cách nhanh chóng. Tốc độ lan truyền của bệnh IB rất nhanh, và tỷ lệ nhiễm bệnh trong đàn gà có thể từ 50% đến 100%.
Nếu điều kiện chuồng trại không thông thoáng và nhiệt độ cao, điều này có thể làm tăng khả năng lây nhiễm của bệnh.
Cơ chế gây bệnh IB trên gà
Virus IB xâm nhập và nhân lên trong các tế bào biểu mô của hệ hô hấp, gây thoái hóa và hoại tử tế bào này. Virus cũng gây phá hủy các thành mạch quản, làm tăng tiết dịch thẩm xuất và gây thâm nhiễm các tế bào lympho vào các xoang hô hấp, gây ra tình trạng khó thở cho gà.
Ở dạng mạn tính, ngoài tác động vào tế bào niêm mạc hô hấp, virus cũng ảnh hưởng đến các tế bào của cơ quan sinh dục. Do đó, sau khi đã hồi phục khỏi bệnh, các con vật vẫn có thể mang theo một số di chứng từ căn bệnh này.
Triệu chứng của bệnh IB trên gà
Thể hô hấp
Bệnh lây lan nhanh, tất cả gà trong đàn đều bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đặc trưng.
Gà trở nên ủ rũ, thiếu sức ăn. Những con bị nhiễm bệnh thường tập trung lại gần nguồn nhiệt.
Các triệu chứng ho, hắt hơi, thở khò khè, cố gắng nâng cổ lên để thở và ngáp. Gà mắc bệnh thường phải chịu đựng tiêu chảy nặng, phân có màu xanh rêu và nhớt.
Tỷ lệ tử vong cao, có thể lên đến 70-80% ở gà con. Gà dễ bị tái phát bệnh do các yếu tố như bệnh CRD, ORT, suy giảm miễn dịch, và môi trường chăn nuôi không thoáng đãng.
Với gà đẻ
Sản lượng trứng giảm từ 10-60%, và có thể giảm tới 80% nếu bị kế phát với các bệnh khác.
Thể thận (Chủng 793B)
Gà mắc bệnh thường phải chịu đựng tiêu chảy nặng, phân xanh rêu và nhớt. Chúng có thể phát sốt cao, mao màu tím, và chân khô.
Thể tích nước ống dẫn trứng (Chủng QX-like/D388)
Tỉ lệ đẻ giảm mạnh, trứng có hình dạng không đều, méo mó (như hình quả xoài), vỏ trứng mỏng hoặc không đều màu sắc.
Lòng trắng trứng trở nên loãng như nước, mất đi tính nhớt. Gà thường có dáng đứng giống như chim cánh cụt.
Bệnh tích của bệnh khi mổ ra
Túi khí bị mờ đục hoặc chứa nhiều dịch thủy thũng màu vàng. Niêm mạc của phế quản và lòng phế nang bị xung huyết, kèm theo sự xuất hiện của dịch thẩm xuất. Xuất huyết ở ngã ba của phế quản. Có viêm, xuất huyết, và mủ tích tụ trên đường hô hấp, bao gồm xoang mũi, khí quản, v.v.
Túi khí bị viêm, trở nên dày đục, có dấu vết của casein màu vàng.
Với gà mắc IB “thể thận”: thận sẽ sưng to, mất màu tự nhiên, và niệu quản có thể tích tụ nhiều muối urat.
Đối với gà đẻ: Nếu nhiễm IB trong giai đoạn hậu bị, buồng trứng có thể co lại và teo nhỏ, làm giảm đáng kể khả năng sản xuất trứng trong quá trình khai thác.
Khi nhiễm virus biến chủng D388 (QX) của IB: dịch có thể tích tụ trong ống dẫn trứng.
Cách phòng bệnh IB trên gà
Bước 1: Đảm bảo vệ sinh chuồng trại sạch sẽ và thông thoáng.
Thực hiện phun sát trùng bằng Antisep hoặc If-100 với liều lượng 3 ml/1 lít nước, thực hiện định kỳ 1-2 lần/tuần. Rắc Safeguard lên nền trấu với liều lượng 1 kg/10-20 m2 chuồng nuôi.
Bước 2: Sử dụng vaccine là biện pháp phòng bệnh tốt nhất.
Tiêm chủng vaccine Medivac ND-IB hoặc Medivac IB H-52 và Medivac ND G7-3IB Emulsion theo lịch trình phòng bệnh định kỳ.
Bước 3: Bổ trợ
Pha All-zym vào nước uống với liều lượng 1 g/1 lít nước, sử dụng 3-5 giờ/ngày. Sử dụng Hepatol để giải độc, làm mát gan, và thông mật với liều lượng 1 ml/1 lít nước.
Điều trị bệnh IB trên gà
Bước 1: Vệ sinh
Sử dụng thuốc sát trùng Antisep hoặc If-100 với liều lượng 3 ml/1 lít nước, thực hiện định kỳ 1-2 lần/tuần.
Bước 2: Vaccine – Kháng sinh phòng bội nhiễm
Chủng vaccine Medivac IB H-52 ngay khi phát hiện bệnh, với liều lượng như sau: Bệnh nặng: nhỏ 1 giọt/con. Bệnh nhẹ: Cho uống với liều gấp 1,5-2 lần.
Phun Miarom L với tỷ lệ 10 ml/1 lít nước trong chuồng nuôi để hỗ trợ hô hấp của gà, giảm hen, và làm thông thoáng chuồng nuôi.
Sử dụng kháng sinh phòng bội nhiễm, lựa chọn một trong các loại thuốc sau: Fendox Oral Solution với liều lượng 1 ml/10 kg TT/ngày, hoặc Gentadox với liều lượng 1 g/5 kg TT/ngày, hoặc Super Doxy 50% với liều lượng 1 g/25 kg TT/ngày, sử dụng liên tục trong 3-5 ngày.
Bước 3: Bổ trợ
Pha Escent-L với liều lượng 2-4 ml/1 lít nước để tăng cường lực, sức đề kháng và giải độc gan thận cấp.
Pha Gluco K-C với liều lượng 25 g/1 lít nước hoặc Unilyte Vit-C với liều lượng 2-3 g/1 lít nước uống, cho uống theo nhu cầu để cung cấp năng lượng, điện giải và tăng cường sức đề kháng.
Pha Ami-Vit với liều lượng 2 ml/1 lít nước uống và men All-Zym vào nước uống với liều lượng 1 g/1 lít nước, giúp bổ sung dưỡng chất, tăng cường trao đổi chất và kích thích.
Trên đây là toàn bộ thông tin về căn bệnh IB trên gà và cách phòng tránh hiệu quả. Hy vọng rằng thông qua bài viết này sẽ giúp ích được cho các bạn bảo vệ đàn gà của bạn khỏi căn bệnh này.