Bệnh dịch tả gà, còn được gọi là bệnh Newcastle hay bệnh gà rù, là một trong những căn bệnh phổ biến mà người chăn nuôi gà thường gặp phải. Bệnh này rất dễ lây lan trong đàn gà và tỷ lệ tử vong cao, gây ra thiệt hại kinh tế lớn cho người chăn nuôi.
Dưới đây, Vuadaga.org sẽ chia sẻ kiến thức về bệnh dịch tả ở gà, cũng như các biện pháp phòng và điều trị để giúp bà con nông dân hiểu rõ hơn về căn bệnh này.
Nguyên nhân gây ra bệnh dịch tả gà
Nguyên nhân của bệnh này là do virus thuộc nhóm Paramyxo gây ra, và mọi giống gà đều có thể bị nhiễm. Tính tử vong của bệnh này khá cao.
Về cách lây lan, bệnh dịch tả ở gà không chỉ có thể ảnh hưởng đến gà mà còn có thể lan sang các loài chim khác như bồ câu, vịt, gà tây, gà sao, chim cút, ngan… Điều này làm tăng khả năng lây nhiễm qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm qua không khí, thức ăn, nước uống và cả qua tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe. Tốc độ lan truyền của virus rất nhanh.
Lưu ý rằng virus Newcastle có thể tồn tại trong môi trường mát trong thời gian dài, tuy nhiên, chúng cũng dễ bị tiêu diệt bởi các loại thuốc sát trùng thông dụng.
Triệu chứng của bệnh dịch tả gà
Thời gian ủ bệnh của bệnh dịch tả ở gà thường dao động từ 5 đến 12 ngày, nhưng thường là khoảng 5 ngày. Bệnh được phân chia thành 3 biến thể: quá cấp tính, cấp tính và mãn tính, mỗi biến thể có các triệu chứng khác nhau.
Trong thể quá cấp tính, gà thường ủ rũ và chết sau vài giờ. Bệnh tiến triển rất nhanh, khó nhận ra triệu chứng của bệnh và thường xảy ra vào đầu ổ dịch.
Trong thể mãn tính, nếu ổ dịch kéo dài, bệnh có thể chuyển thành thể mãn tính. Gà bị tổn thương thần kinh, có biểu hiện như đầu ngoẹo, cổ còng, quay vòng tròn, mổ trượt thức ăn.
Trong thể cấp tính, các triệu chứng của bệnh thường rõ ràng hơn. Cụ thể như sau:
- Gà có sốt cao, ủ rũ, giảm ăn nhưng uống nước nhiều, sốt cao từ 42 – 43 độ C. Kèm theo sốt cao là hiện tượng khó thở, ho, hắt hơi, sổ mũi.
- Kiểm tra mào và yếm sẽ thấy tím bầm, ở mũi chảy ra chất nhầy.
- Vài ngày sau khi phát bệnh, gà bắt đầu có tiêu chảy phân trắng xanh, trắng xám hoặc nâu sẫm. Xuất huyết niêm mạc hậu môn những tia đỏ.
- Gà bị rối loạn tiêu hóa, không tiêu thức ăn, trướng diều, có nước mùi chua khắm chảy ra khi dốc ngược gà lên do thức ăn lên men.
- Đối với gà đẻ, sản lượng trứng có thể ngừng hoặc giảm sau khi mắc bệnh trong khoảng 7-21 ngày.
- Tỉ lệ tử vong có thể cao từ 40-80%.
Khi giải phẫu gà chết để kiểm tra, sẽ thấy xuất huyết ở các cơ quan như tiêu hóa và hô. Dạ dày có tuyến xuất huyết ở đỉnh lỗ tuyến. Ruột bị viêm loét, nỏi gồ hình cúc áo. Trực tràng, hậu môn xuất huyết. Khí quản có xuất huyết, phổi bị viêm túi khí đục.
Cách điều trị và phòng bệnh dịch tả ở gà
Phương pháp điều trị
Để điều trị bệnh dịch tả gà một cách hiệu quả, không có thuốc điều trị cụ thể mà chủ yếu là thực hiện các biện pháp phòng bệnh để hạn chế sự bùng phát của dịch. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh đã bùng phát, phương pháp điều trị sau có thể được áp dụng:
- Sử dụng kháng thể Gumboro do Hanvet sản xuất, với liều lượng 1ml-2ml cho mỗi con gà dưới 500g-1000g. Quá trình này có thể được lặp lại khi gà đã hồi phục sau 5 ngày.
- Bổ sung các chất điện giải và vitamin B, C bằng cách pha vào nước uống cho gà.
- Có thể kết hợp thêm sử dụng các loại thuốc kháng sinh phổ rộng như Genta-costrim, Tylo-50, Ampi – Septol, Neotestol, K.C.N.D, Colidox – plus.
Lưu ý quan trọng: Không nên tiêm thêm các loại kháng thể vaccine virus khác nhau sau khi đã tiêm phòng chống dịch tả từ 5 – 7 ngày. Chỉ nên sử dụng vaccine cho các đàn gà khỏe mạnh.
Phương pháp phòng bệnh dịch tả gà
Cách phòng tránh bệnh dịch tả gà được coi là hiệu quả nhất là sử dụng vaccine để ngừa và tăng sức đề kháng cho gà. Dưới đây là một số phương pháp phòng tránh và lịch tiêm vaccine có thể thực hiện:
Sử dụng vaccine Newcastle hệ 2:
Tiêm vaccine lần đầu (hệ 2) cho gà khi chúng 3 ngày tuổi, bằng cách nhỏ mắt mũi.
Tiếp tục tiêm vaccine hệ 2 cho gà khi chúng 21 ngày tuổi, cũng thông qua việc nhỏ mắt mũi. Phòng bệnh lần thứ ba bằng cách tiêm vaccine Newcastle hệ 1, dưới da, khi gà đạt 2 tháng tuổi.
Hoặc có thể sử dụng vacxin Lasota theo lịch trình sau đây:
- Tiêm lasota lần đầu khi gà chỉ 1 ngày tuổi, thông qua phương pháp nhỏ mắt mũi.
- Tiếp tục tiêm lasota lần thứ hai khi gà đạt 25 ngày tuổi, cũng bằng cách nhỏ mắt mũi.
- Tiêm vacxin Newcastle hệ I cho gà khi chúng đạt 45 ngày tuổi, hoặc có thể sử dụng vacxin vô hoạt nhũ dầu.
Ngoài ra, có thể sử dụng các loại vacxin nhập ngoại như Restos, Sotasec (Pháp), Imopest (Mỹ).
Lưu ý quan trọng: Thực hiện vệ sinh chuồng trại thường xuyên và sử dụng các loại thuốc sát trùng định kỳ là một phần quan trọng trong việc phòng tránh bệnh dịch tả ở gà.
Bài viết trên trang web Vuadaga.org đã giúp các bác nông hiểu rõ hơn về bệnh dịch tả ở gà và cung cấp hướng dẫn về cách phòng và điều trị khi gà mắc phải bệnh này. Chúng tôi khuyến khích các bạn tiếp tục theo dõi các bài viết trên web Vuadaga.org của chúng tôi để cập nhật thêm kiến thức về chăn nuôi gà.