Bệnh CRD ở gà, còn được gọi là bệnh hô hấp mạn tính, được gây ra bởi vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum. Khi vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể của gà, nó gây ra các triệu chứng như khó thở, thở khò khè (giống như người bị hen, do đó thường được gọi là bệnh hen gà). Bệnh này làm giảm sức đề kháng của động vật nuôi, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn khác tấn công và gây ra các bệnh kế phát. Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Vuadaga.org nhé!
Nguyên nhân gây bệnh CRD ở gà
Nguyên nhân gây bệnh CRD (Chronic Respiratory Disease) ở gà là do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum. Chúng tồn tại trong cơ thể và gây bệnh trên gà khi có các yếu tố gây stress như sự thay đổi đột ngột trong thời tiết hoặc sức đề kháng kém. Vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum chỉ có thể sống từ 1 đến 3 ngày khi rời khỏi cơ thể, trong dịch nhầy chúng có thể tồn tại từ 4 đến 5 ngày, và trong lòng trắng trứng có thể tồn tại đến 18 ngày.
Dịch tễ học của bệnh CRD ở gà
Bệnh hen ở gà thường phát triển chủ yếu ở gà có độ tuổi từ 2 đến 12 tuần và những con gà mái đang chuẩn bị đẻ. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa đông và xuân, khi độ ẩm không khí tăng cao. Các loại gia cầm khác như vịt, ngan, ngỗng, chim cút cũng có khả năng mắc bệnh này.
Bệnh được lây truyền chủ yếu từ gà bố mẹ sang gà con thông qua trứng, đây là con đường lây bệnh nguy hiểm đối với các trang trại gà giống. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây truyền qua dụng cụ chăn nuôi, công nhân chăm sóc, và sự tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe. Đặc biệt, trong môi trường có độ ẩm cao, nồng độ NH3, H2S, và khí độc, bụi từ phân chuồng cũng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bệnh thường bùng phát khi có sự thay đổi đột ngột về thời tiết, chế độ chăm sóc, dinh dưỡng hoặc khi có các bệnh kế phát.
Bệnh hen thường đi kèm với các bệnh khác như viêm thanh khí quản truyền nhiễm, viêm phế quản truyền nhiễm, bệnh Gumboro, vv.
Mặc dù tỷ lệ chết do bệnh hen thấp, nhưng gà thường phát triển chậm, giảm khối lượng cơ thể. Khi khỏi bệnh, con vật cũng thường không thể phục hồi thể trạng như ban đầu. Gà mái mắc bệnh cũng thường gặp tình trạng giảm sản lượng trứng từ 10 đến 40%.
Triệu chứng của bệnh CRD ở gà
Khi gà bị nhiễm bệnh, giai đoạn ban đầu thường xuất hiện các dấu hiệu như vẩy mỏ, sưng mặt, mắt nhắm, và đôi khi trong đàn có thể nghe thấy tiếng “toóc” đặc trưng. Đặc biệt, khoảng thời gian vào khoảng 21 giờ tối thường là lúc nghe thấy tiếng “toóc” nhiều nhất.
Trong giai đoạn tiếp theo, gà thường phát triển viêm xoang mũi và viêm kết mạc, dẫn đến tình trạng khó thở, mắt nhắm nghiền, giảm ăn, giảm sản lượng trứng và giảm khối lượng cơ thể. Một số gà cũng có dấu hiệu của bệnh hen khẹc.
Trong cùng một đàn, gà trống thường biểu hiện các triệu chứng nặng hơn so với gà mái. Đối với gà đẻ, tỷ lệ đẻ thường giảm, và tỷ lệ ấp nở cũng thấp do phôi bị nghẹt đường hô hấp.
Chất lượng trứng cũng bị ảnh hưởng, thường thấy trứng xỉn màu, vỏ xù xì, và đôi khi có trường hợp trứng bị méo mó.
Dấu hiệu của bệnh CRD ở gà
Các dấu hiệu bệnh khi mổ khám gà mắc CRD thường tập trung chủ yếu ở đường hô hấp.
- Đường hô hấp thường có hiện tượng viêm tích dịch, với xoang mũi có tích dịch nhầy, đặc.
- Thanh quản xuất huyết, khí quản, phế quản xuất huyết có bọt khí; trong các trường hợp bệnh nặng, có thể thấy các cục casein màu vàng nhạt trong lòng ống khí quản và phế quản.
- Phổi thường có dấu hiệu viêm, khi cắt ngang phổi sẽ thấy trong phế nang có chứa dịch, túi khí mờ đục, có bọt khí.
Cách phòng bệnh
Để phòng tránh bệnh CRD ở gà, việc xây dựng hàng rào an toàn sinh học, duy trì vệ sinh chuồng trại sạch sẽ và đảm bảo đàn gà cùng vào cùng ra đều là các biện pháp cực kỳ quan trọng.
Chuồng gà cần được điều chỉnh nhiệt độ sao cho ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè, đồng thời, mật độ nuôi cũng cần phải phù hợp với kích thước và lứa tuổi của con gà. Sử dụng men rắc chuồng kết hợp với chất độn chuồng sạch sẽ giúp hạn chế khí độc thải ra từ phân gà.
Hiện nay, có nhiều loại vaccine phòng bệnh CRD cho gà mang lại hiệu quả tốt. Việc sử dụng vaccine là phương pháp phòng tránh rẻ tiền và hiệu quả nhất hiện nay. Đối với gà thịt nuôi dài ngày, có thể tiêm một liều duy nhất trong giai đoạn 4 – 5 tuần tuổi. Đối với gà đẻ, có nhiều loại vaccine khác nhau với thời gian tiêm khác nhau, nhưng chung quy lại, không nên tiêm khi gà nhỏ hơn 4 tuần tuổi. Mỗi loại vaccine sẽ có cách sử dụng và thời gian nhắc lại cụ thể khác nhau, và các hướng dẫn chi tiết này thường được cung cấp bởi nhà sản xuất.
Điều trị bệnh
Để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, cần phải chẩn đoán chính xác xem liệu gà có mắc kế phát, bội nhiễm hay không.
Ví dụ, nếu gà mắc bệnh CRD đồng thời ghép với Gumboro, Newcastle, cần điều trị bệnh Gumboro, Newcastle trước khi xử lý bệnh CRD.
Trong trường hợp gà mắc bệnh CRD, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Kiểm tra và loại bỏ các yếu tố gây stress cho gà như chất độn chuồng bẩn, nguồn nước ô nhiễm, thức ăn không đảm bảo chất lượng.
- Hạ sốt và giúp gà loại bỏ đờm bằng cách sử dụng các loại thuốc như Vitamin C, Bromhexin. Đồng thời, cung cấp nước sạch tự do và giảm mật độ nuôi.
- Sử dụng kháng sinh như Doxycylin, Tylosin để điều trị bệnh, nhưng cần lưu ý không sử dụng cho gà đẻ để tránh giảm sản lượng trứng. Hoặc có thể sử dụng thuốc chứa thành phần Tilmicosin phosphate để điều trị bệnh CRD và cũng chữa hen cho gà.
Những thông tin trên Vudaga.org đã đưa ra về bệnh CRD ở gà nguyên nhân và cách điều trị. Hy vọng rằng những thông tin mà chúng tôi đưa ra sẽ giúp ích được cho bạn trong việc chăm sóc và bảo vệ đàn gà của bạn.