Bệnh coryza trên gà là một bệnh hô hấp cấp tính phổ biến gặp ở gia cầm. Triệu chứng đặc trưng của bệnh thường bao gồm chảy nước mũi, khó thở, và sưng phù mặt. Bệnh này được phát hiện trên toàn thế giới và gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt khi ảnh hưởng đến gà ở mọi độ tuổi, đồng thời gây ra thiệt hại kinh tế đáng kể. Trong bài viết dưới đây, Vuadaga.org sẽ trình bày về mức độ nghiêm trọng của bệnh coryza và các biện pháp xử lý khi trang trại bị nhiễm bệnh.
Vi khuẩn gây bệnh coryza trên gà
Vi khuẩn chính gây ra bệnh coryza trên gà được biết đến là Haemophilus paragallinarum, còn được gọi là Avibacterium paragallinarum (một vi khuẩn Gram âm). Bệnh coryza trên gà thường xuyên xảy ra và gây ra nhiều thiệt hại kinh tế đối với người chăn nuôi.
Con đường lây nhiễm bệnh và dịch tễ học
Bệnh xảy ra do nguyên nhân từ những loài động vật hoang dã nhiễm bệnh hoặc do vi khuẩn sống và cư trú trong môi trường. Gà ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, nhưng mức độ nhạy cảm tăng dần theo tuổi.
Khi gà mắc bệnh, thời gian ủ bệnh ngắn khoảng 1 – 3 ngày, với độ tuổi mắc bệnh từ 2 – 3 tuần. Trong điều kiện bình thường, bệnh có thể kéo dài và có thêm các nguyên nhân kế tiếp xuất hiện.
Bệnh sổ mũi truyền nhiễm (Coryza) trên gà được lây lan từ gà bệnh sang gà khoẻ mạnh, thông qua tiếp xúc với nguồn bệnh trong môi trường. Đối với những trang trại chăn nuôi hỗn hợp, tỷ lệ xảy ra bệnh thường cao hơn. Các trang trại có chăn nuôi hỗn hợp thường có tỷ lệ nhiễm cao hơn.
Khi bệnh xâm nhập vào cơ thể, trong vòng 1 – 3 ngày, con gà sẽ có những triệu chứng ban đầu. Sau 2 – 3 ngày, bệnh có thể lan ra cả đàn qua dịch tiết mang mầm bệnh hoặc phân gà bị nhiễm bệnh. Điều này gây ra thiệt hại nặng nề cho người nuôi, cả về sản lượng trứng và tỷ lệ tổn thất đầu con.
Dấu hiệu của bệnh coryza trên gà
Gà thường thể hiện biểu hiện lười ăn uống và có dấu hiệu ủ rũ.
- Số lượng trứng sản xuất giảm đáng kể.
- Đầu và trán của gà sưng to (phù đầu hoặc sưng trán).
- Dịch viêm chảy từ mũi vào trong có thể trở thành mủ trắng và đóng cục. Sờ tai và mũi gà sẽ đau và sưng.
- Mắt bị viêm kết mạc, làm mất tầm nhìn hoặc giảm tầm nhìn đáng kể. Do đó, gà không muốn ăn uống và có thể dẫn đến tử vong.
- Thời gian biểu hiện bệnh có thể kéo dài khoảng 2 tuần.
- Tỷ lệ mắc bệnh có thể cao trong toàn bộ đàn gà, nhưng tỷ lệ chết thường thấp. Gà có thể phục hồi sau khi bệnh qua, nhưng vẫn có thể mang vi khuẩn gây bệnh và lây lan cho đàn mới.
- Trong giai đoạn cuối của ổ dịch, một số con gà có thể thở khò khè và ho. Tình trạng này do dịch viêm cô đặc trong khoang mũi gây ra. Tỷ lệ chết tăng lên nhanh chóng do nhiễm khuẩn phát triển.
Cách kiểm soát và điều trị bệnh coryza trên gà
Thuốc đặc trị bệnh sổ mũi truyền nhiễm ở gà hiện chưa có. Tuy nhiên, người chăn nuôi và các trang trại có thể kiểm soát bệnh thông qua các biện pháp sau:
Kiểm soát bằng các biện pháp chăm sóc an toàn sinh học
- Đảm bảo sự trống rỗng của chuồng sau mỗi lứa nuôi bằng phương pháp “cùng vào cùng ra”.
- Vi khuẩn có thể tồn tại trong môi trường khoảng 2-3 ngày, do đó việc làm sạch chuồng sau mỗi lứa nuôi sẽ loại trừ mầm bệnh.
- Tiến hành khử trùng định kỳ cho trang trại.
Kiểm soát dịch bệnh coryza trên gà bằng vắc-xin
Sử dụng vắc-xin phòng Coryza là biện pháp phổ biến và mang lại hiệu quả cao. Việc tiêm vắc-xin phòng Coryza cần được thực hiện trước khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gà, thường là vào tuần thứ 6 của đàn gà.
- Trong một số vùng có áp lực dịch cao, việc tiêm vắc-xin lần đầu cần thực hiện trước tuần thứ 4 để bảo vệ đàn gà mẹ và gà con giai đoạn hậu bị.
- Việc tiêm vắc-xin lần thứ hai được khuyến nghị trước khi đàn gà bắt đầu sinh sản để tăng cường hiệu quả trong quá trình chăn nuôi.
Điều trị bệnh coryza trên gà
Hiện nay, Amoxicillin ở nước ta cũng đã được sử dụng trong điều trị bệnh coryza và cho thấy hiệu quả ban đầu. Ngoài ra, có những loại kháng sinh khác được khuyến cáo sử dụng như Streptomycin, Dihydrostreptomycin, Sulphonamide, Tylosin, Erythromycin, Fluoroquinolones và Gentamicin. Tuy nhiên, khi sử dụng Gentamicin, cần lưu ý rằng có thể gây ra tình trạng mệt mỏi cho đàn gà, do đó cần phải nâng cao sức đề kháng trước và sau khi sử dụng thuốc.
Trị bệnh Coryza trên gà đòi hỏi sự theo dõi và giám sát đều đặn để phát hiện bệnh sớm. Cần loại bỏ dần những con nghi ngờ nhiễm bệnh và có thể dựa vào các triệu chứng lâm sàng để xác định.
Bổ sung các chất nâng cao sức đề kháng cho gà là cần thiết. Sử dụng các chất điện giải và vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, giúp đàn gà chống chịu với bệnh tốt hơn.
Trước khi cho gà uống thuốc, nên bắt từng con và tiến hành điều trị. Trong trường hợp có số lượng lớn và tính chất nguy hiểm, có thể áp dụng phương pháp này để tăng hiệu quả điều trị và tiết kiệm chi phí.
Sử dụng các chất tiêu đàm trong quá trình điều trị bệnh Coryza là rất quan trọng, vì chúng giúp loại bỏ nhầy từ đường hô hấp, tạo điều kiện cho gà hô hấp bình thường trở lại.
Cuối cùng, cần tăng cường việc phun thuốc định kỳ, thường xuyên 3 ngày một lần để tiêu diệt mầm bệnh và ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Trên đây, Vuadaga.org đã chia sẻ thông tin về bệnh coryza và phác đồ điều trị coryza trên gà. Hy vọng rằng bạn có thêm kiến thức và kinh nghiệm trong việc chăm sóc đàn gà của mình. Đừng ngần ngại tham khảo thêm những thông tin hữu ích khác trên website của chúng tôi để nắm bắt thêm nhiều thông tin hữu ích khác.